ABC protez kończyn – najważniejsze informacje

Najważniejsze informacje z zakresu protetyki kończyn

Zdajemy sobie sprawę z tego, że znaleźli się Państwo na naszej stronie nieprzypadkowo, a temat protez kończyn może być dla Państwa nie tylko nowy, ale i trudny. Tym bardziej jeśli amputacja spadła na Państwa lub kogoś bliskiego jak grom z jasnego nieba, a nowa sytuacja wydaje się nie do przejścia.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje o protezach – jeśli wciąż będą mieli Państwo pytania zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub mailowego.

Ponad to służymy bezpłatnymi konsultacjami i opieką fizjoterapeutów / techników ortopedów w trakcie przygotowania do zaprotezowania w szpitalu, w domu pacjenta lub w siedzibie firmy – a pierwsza konsultacja jest zupełnie niezobowiązująca!


1. Jak zbudowana jest proteza?

Proteza kończyny dolnej, nazywana potocznie protezą nogi, zbudowana jest z 4 głównych elementów:

  • zewnętrznego leja (lejka) protezowego wykonanego z żywicy wzmocnionej włóknem węglowym lub z samego włókna węglowego – od jakości wykonania i dopasowania leja zależy komfort i wygoda użytkowania protezy, gdyż to jedyny element indywidualizujący protezę, który scala ją z kikutem!
  • przegubu kolanowego (stawu kolanowego) – w przypadku protezy uda – mechanicznego / hydraulicznego / pneumatycznego / elektronicznego;
  • modułów / adapterów łączących i funkcjonalnych;
  • stopy protezowej – wykonanej z tworzywa sztucznego z rdzeniem drewnianym (stopa nieruchoma typu SACH) / częściowo z włókna węglowego (stopa wieloosiowa) / w całości z włókna węglowego (stopa całkowicie dynamiczna).

Poszczególne elementy protezy połączone są za pomocą modułów / adapterów tytanowych / aluminiowych lub wykonanych z innych metali i opcjonalnie wzbogacone o adaptery funkcjonalne jak np. adapter umożliwiający ruchy skrętne.

W przypadku protez składających się z wielu części mówi się o protezach modularnych – zaletą takiego rozwiązania jest możliwość indywidualnego dopasowania do potrzeb każdego pacjenta oraz to, że w dowolnym momencie użytkowania można wymienić poszczególne elementy, bez konieczności wymiany całej protezy. Przeciwieństwem tego typu rozwiązania są tzw. protezy skorupowe, monolitowe, których jednak ze względu na trudności w serwisowaniu i ograniczone możliwości regulacji obecnie raczej się nie wykonuje.


Sposoby zawieszenia - wyróżnia się różne możliwości z użyciem:

W przypadku liner’ów, stóp protezowych, kolan, adapterów i elementów łączących korzystamy wyłącznie z komponentów renomowanych firm tj.: Otto Bock, Ossur, Alps, Willow Wood, Blatchford, Teufel, Freedom Innovation, Coyote Design, Endolite, Ortho-Reha Neuhof, a najważniejszą część protezy – indywidualny odpowiednio dopasowany lej protezowy – od początku do końca wykonujemy w siedzibie firmy, tylko po pobraniu odpowiedniej miary.


2. Jak dobiera się protezę?

Nasze protezy wytwarzamy według ściśle określonych potrzeb i oczekiwań pacjenta.

Przede wszystkim z uwzględnieniem:

  • rodzaju protezy;
  • poziomu aktywności;
  • wieku;
  • przyczyny amputacji i stanu zdrowia pacjenta;
  • wydolności i „jakości” kikuta;
  • ogólnego przeznaczenia protezy.

Parametry te oceniamy po wygojeniu kikuta i w trakcie bezpłatnego przygotowania do zaprotezowania kontrolowanego przez naszego fizjoterapeutę i/lub technika ortopedę! Trudno jest w pierwszej dobie po amputacji przewidzieć jakie są potrzeby i możliwości danego pacjenta – czas przygotowania – od kilku tygodni do nawet roku – umożliwia nam jak najbardziej trafną ocenę przekładającą się na zaproponowanie najlepszego rozwiązania.

Zgodnie z tymi wytycznymi wykonujemy różne rodzaje protez dla dzieci, osób dorosłych czy seniorów, począwszy od lekkich protez służących jedynie do rehabilitacji, przez dynamiczne protezy do normalnego funkcjonowania, aż po protezy wyjątkowo odporne na przeciążenia wynikające np. z uprawiania sportu.

Na początku protezowania, gdy kikut znacząco zmienia swój kształt – zwykle przez pierwszy rok po amputacji – może pojawić się wiele trudności i wyzwań, jednak wspólnymi siłami, krok po kroku, można je przezwyciężyć.

Niezbędna w procesie protezowania jest również wiara we własne możliwości. Gdy tylko się w nie uwierzy to – nauka chodzenia, wykonywanie codziennych czynności, prowadzenie samochodu, a nawet bieganie – stanie się możliwe, a aktywne normalne życie będzie czekało na kolejne wyzwania.

Nowoczesne rozwiązania protetyczne i dbałość o stopień dobrania i dopasowania protezy umożliwiają nam z powodzeniem zastąpienie amputowanej kończyny, a także sprawną adaptację do nowej sytuacji.

W dobrze wykonanej protezie można idealnie funkcjonować!


3. Ile kosztuje proteza?

Zazwyczaj wykonujemy protezy w 3 różnych pułapach cenowych tj.: w ramach limitu NFZ (w przypadku protez ostatecznych nie wymagamy żadnej dopłaty), z dofinansowaniem z instytucji typu MOPS lub PCPR lub z dopłatą własną (możliwość starania się o zwrot poniesionych kosztów) oraz w ramach programu Aktywny samorząd finansowanego przez PFRON.

Więcej informacji o finansowaniu tutaj.


4. Bezpłatne konsultacje i opieka fizjoterapeutów

Na każdym etapie przygotowania do zaprotezowania, a głównie przed wykonaniem protezy służymy bezpłatnymi konsultacjami w szpitalu lub w domu pacjenta, które mają na celu: objęcie opieką fizjoterapeuty, naukę pacjenta i jego najbliższych podstawowych zadań i czynności służących odpowiedniemu przygotowaniu kikuta do wykonania protezy (dbanie o ranę pooperacyjną, pielęgnacja blizny, hartowanie, formowanie kikuta, ćwiczenia zapobiegające powstawaniu przykurczy itd.) oraz pomoc w przejściu przez formalności dotyczące uzyskania zlecenia i dofinansowania do protezy. Ponad to na każdym etapie z chęcią przybliżymy najważniejsze informacje o protezach. Po wykonaniu protezy również jesteśmy do Państwa dyspozycji pod kątem doradztwa i opieki, a także odnośnie kwestii związanych z ewentualnymi korektami, naprawami czy wymianą leja protezowego.

Bardzo ważna jest pierwsza konsultacja – telefoniczna bądź osobista – podczas której kluczowe jest uzyskanie m.in. następujących najważniejszych informacji:

  • imię i nazwisko pacjenta;
  • wiek pacjenta;
  • ile czasu minęło od amputacji;
  • jaka była przyczyna i poziom amputacji;
  • jaki jest stopień wygojenia rany;
  • czy szwy zostały zdjęte / kiedy;
  • czy kikut jest bandażowany;
  • jaki jest kształt kikuta;
  • czy występują przykurcze w stawach sąsiadujących z poziomem amputacji;
  • czy kikut jest bolesny;
  • jak przebiega hartowanie;

a na ich podstawie ustalenie planu postępowania, wytyczenie zadań do wykonania oraz oszacowanie czasu potrzebnego do pełnego przygotowania.


5. Pierwsza wizyta u protetyka / technika ortopedy - wykonanie protezy

Pierwsza wizyta w pracowni ortopedycznej zwykle polega na pobraniu miary z kikuta amputowanej kończyny. W tym celu technik ortopeda wykona odlew gipsowy i pomiary określonych punktów i długości na kikucie, ponadto zapyta o wysokość ciała i wagę pacjenta, oczekiwania odnośnie protezy i rodzaj aktywności na niej wykonywanych oraz oceni stopień mobilności pacjenta

*(etap ten w szczególnych przypadkach jest możliwy w domu pacjenta)


6. Dopasowanie i odbiór protezy

Na kolejnej zaproponowanej przez technika wizycie dokonuje się przymiarki protezy oraz ewentualnych jej poprawek (ustawienie odpowiedniej długości, właściwego kąta stopy, wyprofilowanie leja itd.).

*(z tej przyczyny nie jest możliwy odbiór protezy w domu pacjenta – technik nie ma w takim wypadku możliwości dysponowania specjalistycznymi narzędziami)

Gdy proteza nogi jest już dopasowana i odpowiednio wyregulowana możliwe jest wykonanie tzw. kosmetyki tj. pokrycia kosmetycznego elementów konstrukcyjnych protezy – tak by wyglądała jak prawdziwa, zdrowa kończyna. Zwykle wykonuje się je z miękkiej pianki ciałopodobnej, która formowana jest na kształt drugiej / zdrowej kończyny lub – co jest coraz bardziej popularnym rozwiązaniem – z użyciem specjalistycznych osłon, drukowanych na drukarkach 3D. Aspektu estetycznego i samopoczucia pacjenta związanego z wyglądem protezy nie wolno pomijać i lekceważyć, ponieważ tylko proteza, która będzie wizualnie akceptowana przez pacjenta, szybciej zostanie przez niego przyswojona jako integralna część ciała, a jej użytkowanie i pokazywanie innym stanie się łatwiejsze.


7. Nauka posługiwania się protezą

Po odebraniu gotowej i dopasowanej protezy następuje etap nauki chodzenia. Proces ten najlepiej rozpocząć przy pomocy balkonika lub kul łokciowych, w warunkach domowych, pod kontrolą innej osoby. W miarę dochodzenia do wprawy w posługiwaniu się protezą można odstawić pomoce ortopedyczne, a także zacząć poruszać się samodzielnie w terenie otwartym.

W razie trudności i pytań związanych z chodzeniem oraz samym użytkowaniem protezy zapewniamy pomoc naszych fizjoterapeutów i techników ortopedów – nie pozostawiamy pacjentów samych sobie po odbiorze protezy!